Δωρεά μυελού των οστών: «Ευλογία Θεού να σώζεις μια ανθρώπινη ζωή»

«Το παιδί μου νόσησε περίπου στα δύο του χρόνια. Λευχαιμία. Όταν το άκουσα στην αρχή σοκαρίστηκα. Έλεγα “ψέματα είναι”. Αρνιόμουν να το πιστέψω. Ως και που μπήκαμε στο Παίδων δεν μπορούσα να το πιστέψω»… Έτσι περιγράφει τις πρώτες στιγμές της αναγγελίας της ασθένειας του παιδιού του ο κ. Βαγγέλης Χωραΐτης. Πέντε μήνες έψαχναν για μόσχευμα. Και το βρήκαν στη Γερμανία. Μόνο που ο εθελοντής δότης, που βρέθηκε συμβατός, αποφάσισε για τους δικούς του λόγους να μη συνεχίσει τη διαδικασία. Και τότε, υπεβλήθη στα τεστ η οικογένεια, και ο μπαμπάς, ο κ. Βαγγέλης, βρέθηκε συμβατός κατά 95%! Μέσα σε μια στιγμή, η στεναχώρια έγινε χαρά.

«Ήμουν δίπλα, η μεταμόσχευση θα μπορούσε να γίνει άμεσα! Είναι ό,τι ωραιότερο μπορούσε να μου συμβεί», λέει ο κ. Χωραΐτης, και συμπληρώνει πως το να γίνει κανείς δότης και μέσα σε πέντε λεπτά να σώσει μια ζωή είναι «ευλογία Θεού»!

«Η μεταμόσχευση μυελού των οστών είναι μια βαριά θεραπεία για τους ασθενείς. Αν δεν υποβληθούν ωστόσο σε αυτή, το 90 και πλέον τοις εκατό θα καταλήξει, θα χαθεί. Με αυτή, το 70% περίπου των παιδιών σώζεται και περίπου οι μισοί ενήλικες». Με αυτά τα απλά, ίσως σκληρά για κάποιους, λόγια περιγράφει ξεκάθαρα την αξία της μεταμόσχευσης μυελού των οστών ο επιστημονικός διευθυντής της Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών “Όραμα Ελπίδας”, δρ Στέλιος Γραφάκος.

Όμως, για να υπάρξει η ελπίδα της ζωής, πρέπει να υπάρξει ένας εθελοντής. Ή μάλλον, για την ακρίβεια, στη χώρα μας πρέπει να υπάρξουν 200-250 χιλιάδες εθελοντές δότες μυελού των οστών… Για να μη χρειαζόμαστε να ψάχνουμε μοσχεύματα στο εξωτερικό. Για να μπορούν οι ενήλικες συνάνθρωποί μας και τα παιδιά μας να έχουν δικαίωμα στο όνειρο…

Πόσο απέχουμε από αυτόν τον αριθμό; Είμαστε εδώ, στου δρόμου τα μισά, που λέει κι ο ποιητής. Έχουμε πολλή πορεία ακόμα, αλλά μπορούμε!

«Εμείς, το “Όραμα Ελπίδας”, έχουμε εγγράψει 74 χιλιάδες δότες μέχρι στιγμής. Συνολικά η ελληνική δεξαμενή έχει 125 χιλιάδες δότες. Ο στόχος μας είναι ως το 2020 να έχουμε φτάσεις τους 200-250 χιλιάδες δότες», λέει ο κ. Γραφάκος με σταθερή φωνή, δηλωτική της αποφασιστικότητας που διέπει το “Όραμα”. Τι λέτε; Είστε να βοηθήσουμε;

 

 

«Δεν τον γέννησα, μα τον αναγέννησα»

 

«Είναι το τρίτο μου παιδί. Δεν τον γέννησα, μα τον αναγέννησα», λέει με σπασμένη από τη συγκίνηση φωνή η κ. Ιωάννα Λάγκα, μια εθελόντρια που είχε την τύχη να χτυπήσει το τηλέφωνό της. Κι ύστερα, παύση. Ως να κατευνάσει τους λυγμούς της. Η κ. Λάγκα, Θεσσαλονικιά εκπαιδευτικός, έδωσε δείγμα για το παιδί ενός συγχωριανού της και παλιού συμμαθητή που έψαχνε παντού συμβατό δότη για να σώσει το παιδί του. Δεν ήταν συμβατή. Καιρό μετά, την κάλεσαν από το ΚΕΔΜΟΠ της Πάτρας και της μίλησαν για ένα παλικαράκι από την Ιταλία που πάλευε με τη λευχαιμία μα έχανε μέρα με τη μέρα τη μάχη με τη ζωή. Δε χρειάστηκε και πολύ. «Ναι» είπε αμέσως μόλις τη ρώτησαν αν εξακολουθεί να πιστεύει στη διαδικασία. Ναι! «Και μόνο που ανάμεσα σε 30 εκατομμύρια δείγματα το δικό μου ήταν συμβατό και η ζωή του εξαρτιόταν από εμένα, με έκανε να νιώθω σπουδαία!», λέει η κ. Λάγκα. Κι έτσι άρχισε τη διαδικασία. Για να σώσει τον «Τζουζέπε». «Έτσι τον βάφτισα εγώ. Δεν ξέρω πώς τον λένε πραγματικά, αλλά για μένα είναι ο Τζουζέπε μου», λέει. Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; Ποια μάνα δεν ονοματοθετεί (sic) το παιδί της;

 

«Θέλω πολύ να τον γνωρίσω»

Αλήθεια, σώθηκε ο «Τζουζέπε»; «Το Πάσχα ενημερώθηκα πως ζει. Μόνο αυτό! Κι ήθελα πολύ να μάθω περισσότερα! Αλλά ελπίζω πως σύντομα θα μάθω περισσότερα!», τονίζει η κ. Λάγκα και συμπληρώνει: «Θέλω πολύ να τον γνωρίσω! Και πιστεύω πως κάποια στιγμή θα γίνει. Άλλωστε το ΚΕΔΜΟΠ ενθαρρύνει αυτές τις επαφές και οργανώνει συναντήσεις γνωριμίας δοτών ληπτών».

 

 

«Έδωσα μόσχευμα δύο φορές για το ίδιο παιδί»

 

Δύο φορές χρειάστηκε να δώσει μόσχευμα για το ίδιο παιδί ο κ. Βαγγέλης Ορνελάκης. Πατέρας δύο παιδιών, δεν το σκέφτηκε στιγμή όταν τον κάλεσαν. «Ήμουν αιμοδότης. Έδωσα και δείγμα για δότης μυελού των οστών και περίμενα. Κάποια στιγμή με κάλεσαν και μου είπαν πως ένα παιδάκι χρειάζεται τη βοήθειά μου. Δεν το σκέφτηκα καθόλου. Κι αν γυρνούσα το χρόνο πίσω, πάλι το ίδιο θα έκανα!», θα μας πει.

Ο κ. Βαγγέλης δεν έχει πληροφορίες για το τι συνέβη μετά. Δεν ξέρει τίποτα άλλο πέρα από το ότι επρόκειτο για ένα Ελληνόπουλο. Ελπίζει πως μια μέρα θα μπορέσει να μάθει περισσότερα και θα το συναντήσει γερό και δυνατό.

 

«Όλοι πρέπει να γίνουμε δότες»

Όσο για την κόρη του κ. Χωραΐτη, ε, εντάξει… μεγαλώνει κι ομορφαίνει (Θεέ μου, πάντα να μεγαλώνει και πάντα να ψηλώνει)!

«Αν σκεφτούμε ο καθένας πως με κάτι πολύ απλό για εμάς μπορούμε να σώσουμε μια ζωή, θα ’πρεπε να έχουμε γίνει όλοι δότες», λέει ο κ. Χωραΐτης, που όπως σημειώνει, πριν αντιμετωπίσει το παιδί του τη λευχαιμία, βλέποντας κάποιες διαφημίσεις, του πέρναγε από το μυαλό να γίνει εθελοντής. «Δεν το είχα σπουδαιολογήσει όμως… Έλεγα “πού να τρέχω;”. Μετά που έτυχε στο δικό μου παιδί, που ψάχναμε μόσχευμα για εμάς, κατάλαβα τη σημασία του», λέει, και σημειώνει πως τώρα πια όλη η οικογένεια είναι εθελοντές κι ο ίδιος παρακινεί φίλους και γνωστούς ώστε να γίνουν.

«Μακάρι να μπορούσα να περάσω το μήνυμα τού πόσο σημαντικό είναι να είμαστε δότες σε όλο τον κόσμο. Φανταστείτε, στο “Όραμα Ελπίδας” υπάρχουν 74 χιλιάδες δότες και μόνο 29 έχουμε βρεθεί συμβατοί», λέει ο κ. Ορνελάκης.

 

Μια απλή διαδικασία- Η συλλογή γίνεται με τρόπο παρόμοιο της αιμοδοσίας

 

Αλήθεια, ήταν δύσκολη η διαδικασία; «Τίποτα!», θα πει η κ. Λάγκα. «Μια απλή διαδικασία», επιβεβαιώνει και ο κ. Ορνελάκης. «Όλα καλά!», λέει και ο κ. Χωραΐτης. «Σήμερα, η συλλογή των αιμοποιητικών κυττάρων γίνεται με τρόπο παρόμοιο με αυτόν της αιμοδοσίας», επιβεβαιώνει κι ο κ. Γραφάκος και εξηγεί τη μέθοδο: «Το αίμα εισέρχεται και διαχωρίζεται σε ειδικό μηχάνημα κυτταραφαίρεσης, που συλλέγει τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα και τα υπόλοιπα στοιχεία του αίματος τα επιστρέφει στον δότη. Η διαδικασία αυτή διαρκεί περίπου 2-4 ώρες. Σε μερικές περιπτώσεις, εάν ο αριθμός των κυττάρων δεν επαρκεί, μπορεί να γίνει μια δεύτερη λήψη την επόμενη ημέρα. Μετά τη λήψη ο δότης επιστρέφει στο σπίτι του και συνεχίζει τις δραστηριότητές του».

Έτσι κάπως συνέβη και στην κ. Λάγκα. Χρειάστηκε να μεταβεί δύο φορές για λήψη, καθώς ο αριθμός των κυττάρων τής πρώτης κρίθηκε ανεπαρκής. «Την πρώτη μέρα πήγα με τα παιδιά μου και την ανιψιά μου. Ήθελα να είναι παρόντες για να δουν πως δεν είναι κάτι δύσκολο, πως μπορούν κι εκείνα να το κάνουν. Φοβόμουν μήπως δεν μπορώ να οδηγήσω μετά κι έτσι με κατέβασε η ανιψιά. Τη δεύτερη φορά πήγα μόνη μου! Κι όταν τελείωσα, πήρα το αυτοκίνητό μου κι επέστρεψα σπίτι αφού πρώτα πήγα σε ένα cafe και ήπια ένα χυμό, όμορφα και χαλαρά!».

Μα, είναι τόσο εύκολο δηλαδή; «Μα είναι σαν να δίνεις αίμα! Απλά παίρνει περισσότερη ώρα», επιμένει η κ. Λάγκα, και επισημαίνει πως, αν ντε και καλά θέλεις να βρεις μια δυσκολία, μπορείς να πεις πως αυτή έγκειται στο γεγονός πως δεν πρέπει να κουνάς!

Εύκολη και ακίνδυνη για τον δότη είναι και η δεύτερη μέθοδος την οποία ακολούθησε ο κ. Ορνελάκης. Σε αυτή, η συλλογή μυελού των οστών γίνεται με νάρκωση. Η λήψη του μυελού πραγματοποιείται με παρακέντηση των οστών της λεκάνης με ειδικές βελόνες. Της λεκάνης. Και μιλάμε για μυελό των οστών και όχι για το νωτιαίο μυελό όπως πολλές φορές γίνεται… “παρανόηση”.

Με αυτή τη μέθοδο έδωσε πριν εννιά χρόνια και το μόσχευμα στην κόρη του ο κ. Χωραΐτης. «Μπήκα στο χειρουργείο και σε μισή ώρα μού είχαν πάρει το μόσχευμα. Βγήκα κι όλα καλά!». Και δεν πονάει καθόλου; «Μια-δυο μέρες είχα έναν ελάχιστο πόνο, σα να πονάει λίγο η μέση σου, κι ύστερα τίποτα», τονίζει.

Ας γυρίσουμε λίγο στην “παρανόηση” κι ας το ξεκαθαρίσουμε: Ο μυελός των οστών είναι ρευστός ιστός που βρίσκεται στις κοιλότητες των οστών και περιέχει αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα. Ο νωτιαίος μυελός είναι νευρικός ιστός και δεν έχει καμία σχέση με το αίμα μας.

Εντάξει; Με μια απλή διαδικασία στη λογική της αιμοληψίας, έτσι γίνεται το 80% των συλλογών, ή με μια διαδικασία που διαρκεί 1-2 ώρες το πολύ, ανώδυνη και ακίνδυνη – γιατί τα κύτταρα αναγεννιούνται μέσα σε 10-15 ημέρες – σώζεις τη ζωή ενός ανθρώπου. Ή τουλάχιστον του δίνεις το δόρυ για να μπορεί να πολεμήσει στα ίσια…

Σε διάστημα ενός μήνα περίπου ο κ. Ορνελάκης έδωσε μόσχευμα στο ίδιο παιδί δύο φορές. «Υπήρξε κάποια επιπλοκή στο παιδί κι έτσι μου ζήτησαν να δώσω και δεύτερη. Όταν ξαναπήγα, το παιδί ήταν ακόμη μέσα στο νοσοκομείο», είπε.

«Δεν έγινε τίποτα… Ό,τι έγινε είναι σε άλλο επίπεδο. Είναι που εξαιτίας αυτού τού “τίποτα” που έκανα εγώ, ένας άνθρωπος σώθηκε», λέει η κ. Λάγκα.

 

Πάμε να γίνουμε πολλοί

Η κ. Λάγκα περιμένει το ραντεβού με τον «Τζουζέπε» της. Κι είναι χιλιάδες οι Τζουζέπε σ’ όλο τον κόσμο που περιμένουν τη δική τους Ιωάννα. Τον δικός τους Βαγγέλη. Τι λέτε, να είμαστε εμείς το επόμενο δίδυμο;

Ο κ. Γραφάκος έθεσε τον στόχο στην Ελλάδα: ψάχνουμε 125 χιλιάδες «Ιωάννες και Βαγγέληδες». Και μπορεί στην Κρήτη να πρωταγωνιστούμε (μέλι στάζουν για τους Κρητικούς όλοι στο “Όραμα Ελπίδας”), αλλά πάντα υπάρχουν περιθώρια: 623 χιλιάδες (και κάτι περισσότερο) κατοίκους έχει το νησί μας.

Αν είσαι μεταξύ 18-45 χρόνων και σε καλή κατάσταση υγείας, μπορείς να γίνεις εθελοντής δότης αιμοποιητικών κυττάρων.

Η διαδικασία είναι η εξής:

– Συμπληρώνεις την αίτηση εγγραφής εθελοντή δότη αιμοποιητικών κυττάρων.

– Δίνεις λίγο σάλιο – με μια μπατονέτα το παίρνουν – για να τυποποιηθεί ο ιστικός σου τύπος.

Ύστερα τα αποτελέσματα της εργαστηριακής ανάλυσης καταχωρίζονται στο Εθνικό (ΕΟΜ) και Παγκόσμιο Αρχείο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών (BMDW) κι εσύ περιμένεις να χτυπήσει το τηλέφωνο!

 

Δράσεις σε Ηράκλειο και Χανιά

Το τρίτο Σάββατο κάθε Σεπτέμβρη, φέτος η 15η Σεπτεμβρίου – δηλαδή η αυριανή μέρα – είναι παγκοσμίως αφιερωμένο στους εθελοντές δότες μυελού των οστών. Είναι σήμερα η ευκαιρία να πούμε ένα τεράστιο κι από καρδιάς ευχαριστώ σ’ όσους αποφάσισαν να γίνουν ορισμός στο λήμμα «άνθρωπος». Σ’ αυτούς που περιμένουν πώς και πώς να χτυπήσει το τηλέφωνο καλώντας τους να δώσουν μια ευκαιρία στη ζωή!

Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Δότη Μυελού των Οστών

Μην προσπεράσετε τις δράσεις που έχουν οργανώσει κατά τόπους οι φορείς. Στο Ηράκλειο στο Πολύκεντρο Νεολαίας, αύριο Σάββατο, θα είναι από τις 10 το πρωί ως τις 2 το μεσημέρι ο “ΑιματοΚρήτης” -ΚΕΔΜΟΠ “Χάρισε ζωή” – με την υποστήριξη της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας. Στα Χανιά, ο “Ορίζοντας”, αύριο επίσης, από τις 6 έως τις 9 μ.μ., θα είναι στην πλατεία Κατεχάκη στο παλιό λιμάνι.

Κι όπου αλλού (που δεν έμαθα) αυτές τις μέρες ή όποτε… Μην προσπερνάτε… Λίγο σάλιο ως δείγμα και μία αίτηση. Σύνολο λιγότερο από 5 λεπτά από τον χρόνο σας.

Τι αξία έχουν 5 λεπτά αν είναι για μια ζωή;