Δημ. Σταθακόπουλος : Οι πολιτικές , νομικές και συνταγματικές προεκτάσεις των εκλογών στην Τουρκία
Written by Γιώργος Σαχίνης on 21 Δεκεμβρίου 2022
Ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, νομικός, Δρ Παντείου Πανεπιστημίου, Οθωμανολόγος/ Τουρκολόγος Συνεργάτης Εργαστηρίου Τουρκικών & Ευρασιατικών Μελετών , Πανεπιστημίου Πειραιά, μιλάει σήμερα στον 98.4 για τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη Τουρκία και στο πως αυτές επηρεάζουν και σε ποιο βαθμό τις εξελίξεις των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Όπως σημειώνει , αναφορικά με τις επερχόμενες εκλογές, τα καθήκοντα, οι εξουσίες, τα προσόντα, η εκλογή και άλλα θέματα του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας προσδιορίζονται στα άρθρα 8, 101, 103, 104, 105 και 106 του Συντάγματος.
Πηγή: https://www.tccb.gov.tr/cumhurbaskanligi/gorev_yetki/
Με βάση τα παραπάνω άρθρα και την ευρύτερη νομοθεσία της Τουρκίας, εύλογα δημιουργούνται οι εξής προβληματισμοί :
- Η υποψηφιότητα του Τούρκου Προέδρου για τις επόμενες εκλογές , θα είναι για 2η θητεία, ή 3η θητεία, οπότε δεν μπορεί να είναι υποψήφιος; Οι περισσότεροι καταλήγουν πως η θητεία του ως Προέδρου με το παλαιό Σύνταγμα Προεδρευομένης Δημοκρατίας, δεν λογίζεται αναδρομικά ως θητεία με το ισχύον Σύνταγμα Προεδρικής Δημοκρατίας και ως τούτου η νυν υποψηφιότητά του , θα είναι 2η , και επομένως Συνταγματικά νόμιμη.
- Μπορεί να είναι ο Δήμαρχος του Μητροπολιτικού Δήμου Κωνσταντινούπολης , υποψήφιος και αντίπαλος του Τούρκου Προέδρου; Ας δούμε τα νομικά δεδομένα της Τουρκίας:
α) Για να οριστεί ως υποψήφιος Πρόεδρος ο Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, θα πρέπει, είτε να γίνει Πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος CHP , μέσω συνεδριακής διαδικασίας, είτε να τον ορίσει το κόμμα του, ή έστω κάποιο άλλο κόμμα που όμως έλαβε τουλάχιστον πέντε τοις εκατό (5%) των συνολικών έγκυρων ψήφων, είτε μόνο του , είτε μαζί με άλλα σε συνασπισμό κομμάτων , στις τελευταίες γενικές εκλογές και σε κάθε περίπτωση να έχει λάβει τουλάχιστον εκατό χιλιάδες ψήφους.
β) Ερωτάται λοιπόν: Έχουμε ενδείξεις πως ο αρχηγός του CHP , θα κάνει συνέδριο ή / και θα υπαναχωρήσει υπέρ του Δημάρχου Κωνσταντινούπολης , ούτως ώστε να πάρει αυτός το χρίσμα του υποψηφίου ; Δεν έχουμε ούτε καν αποχρώσες τέτοιες ενδείξεις. Τουναντίον ο αρχηγός του CHP αποφεύγει οποιαδήποτε ηγετική προώθηση του Δημάρχου.
γ) Έχουμε κάποιες ενδείξεις ότι κόμμα ή κόμματα που έλαβαν το 5% ή τουλάχιστον 100.000 ψήφους, στις προηγούμενες εκλογές θα προτείνουν τον Δήμαρχο Κωνσταντινούπολης ως υποψήφιο Πρόεδρο ; Όχι. Έστω όμως πως θα συμβεί αυτό . Τι μας κάνει να πιστεύουμε πως ο αρχηγός του CHP δεν θα δει την κίνηση αυτή, ως αποσχιστική και εχθρική στο πρόσωπό του, από τον Δήμαρχο και τελικά θα τον πολεμήσει , αντί να τον βοηθήσει ;
δ) Ο Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, έχει ήδη μια εκκρεμοδικία που του στερεί, σε πρώτο βαθμό το δικαίωμα του ” εκλέγεσθαι”, όχι ακόμα οριστικά και αμετάκλητα .
Η πρωτοβάθμια δικαστική απόφαση, θα κριθεί εκ νέου στο Εφετείο και πιθανόν αναιρετικά στο Ανώτατο Δικαστήριο, σε βάθος χρόνου, περίπου δύο ετών από σήμερα.
Ερωτάται λοιπόν:
Έστω ότι ο Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, προτείνεται για υποψήφιος Πρόεδρος και κατά τη διάρκεια των εκλογών, ή των επαναληπτικών, ή αφού εκλεγεί, κατά τη διάρκεια της θητείας του, εκδίδεται σε Ανώτατο βαθμό οριστική, τελεσίδικη και αμετάκλητη απόφαση στερήσεως του δικαιώματος ” εκλέγεσθαι ” με αναδρομική ισχύ. Τι θα γίνει τότε ; Πολιτική αστάθεια στην Τουρκία. Θα εκπέσει του αξιώματος , θα προκηρυχθούν έκτακτες εκλογές και ουδείς γνωρίζει το μέλλον, εν μέσω παγκόσμιας γεωπολιτικής κρίσης, οικονομικών και κοινωνικών θεμάτων στη Γείτονα.
Θέλει ο μέσος Τούρκος Πολίτης κάτι τέτοιο ; Όχι .
Υπάρχει αυτή τη στιγμή – το πολύ 6 μήνες πριν τις εκλογές – , αντίπαλον δέος κατά του Τούρκου Προέδρου ; Όχι
Προλαβαίνει να ” οικοδομηθεί” ; Εξαιρετικά δύσκολο.
Νιώθει ο μέσος Τούρκος Πολίτης/ ψηφοφόρος ανασφάλεια για το πολιτικό μέλλον της χώρας του; Σαφώς Ναι.
Ποιός έχει σήμερα παράσταση νίκης στην Τουρκία; Μόνον ο Τούρκος Πρόεδρος, που έστω και ως catch all Leader , με νομότυπες , σκληρές ενίοτε για τον πολίτη συμπεριφορές, διοικεί τη χώρα, χωρίς ιδιαίτερες διεθνείς ζημίες, τουναντίον την ανέχονται όλοι, Δύση και Ανατολή.
Έστω ως αναγκαίο κακό , ο Τούρκος Πρόεδρος είναι δύσκολο να χάσει τις εκλογές, όποτε και εάν γίνουν αυτές , διότι έχει στα χέρια του ” και το καρπούζι και το μαχαίρι ” , μη δείχνοντας διατεθειμένος να χάσει.
Προσωπικά, καταλήγει, αν πρέπει να διαλέξω μεταξύ ηγέτη ή υποψηφίου του CHP και του Τούρκου Προέδρου , δηλ. μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης, προτιμώ το νυν Πρόεδρο που γνωρίζω ως συμπεριφορά και επ’ ουδενί με ξαφνιάζει ως τάχα απρόβλεπτος, όπως εγχώριοι αναλυτές αρέσκονται αδόκιμα να τον αποκαλούν.
