Μ. Καραγιάννης : Το δικαίωμα αυτοάμυνας του Ισραήλ και η πολιτική “νίκη” της Χαμάς

Ο Μάνος Καραγιάννης είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Reader in International Security στο King’s College London, μιλώντας στον 98.4 , σημείωσε με νόημα ότι η απειλή της Χαμάς  είχε υποτιμηθεί από τους Ισραηλινούς αξιωματούχους τα τελευταία χρόνια.

Άλλωστε, η Χαμάς ήταν απομονωμένη στη Λωρίδα της Γάζας και διέθετε σχετικά μικρή επιρροή στη Δυτική Όχθη. Οι συμφωνίες του Αβραάμ με Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μαρόκο και Μπαχρέιν, η μερική αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία και η προσέγγιση με τη Σαουδική Αραβία δημιούργησαν στην ισραηλινή πλευρά την ψευδαίσθηση μιας επικείμενης ειρήνης.

Η Χαμάς ξεκίνησε τον πόλεμο εναντίον του Ισραήλ για να παραμείνει ο απρόβλεπτος παίκτης στα περιφερειακά δρώμενα τον οποίο κανείς δεν θα μπορεί να αγνοεί. Μόνο που πρόκειται για έναν ασύμμετρο πόλεμο, αφού η οργάνωση γνωρίζει από πρώτο χέρι την ασυμμετρία ισχύος με τις ισραηλινές δυνάμεις. Με την αιφνιδιαστική επίθεσή της αφαίρεσε την πρωτοβουλία κινήσεων από την ισραηλινή ηγεσία, που τώρα σύρεται σε μια αιματηρή σύγκρουση. Επομένως, δεν ενδιαφέρουν τη Χαμάς οι οργισμένες αντιδράσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης για τα δεινά που προκάλεσε. Ακόμη και το εξελισσόμενο δράμα των αμάχων στη Γάζα φαίνεται να συνιστά κομμάτι ενός σχεδίου που θα ανυψώσει ηθικά τη Χαμάς σαν υπερασπιστή ενός καταπιεσμένου λαού.

Η Ευρώπη θα πρέπει να διαχειριστεί τις αντιδράσεις των ευάριθμων μουσουλμανικών κοινοτήτων που νιώθουν αλληλεγγύη προς τους κατοίκους της Γάζας. Οι ΗΠΑ θα πρέπει να αποφασίσουν αν η επιστροφή τους στη Μέση Ανατολή αξίζει αρκετά για να τους απομακρύνει από άλλες εμπόλεμες ζώνες, όπως η Μαύρη Θάλασσα. Με άλλα λόγια, ο χρόνος δεν κυλάει ακριβώς υπέρ της ισραηλινής πλευράς και η παλαιστινιακή οργάνωση φαίνεται να το αντιλαμβάνεται αυτό.

Η Χαμάς έχει βαθιές ρίζες στην παλαιστινιακή κοινωνία, που γίνεται ολοένα και περισσότερο ευάλωτη σε ριζοσπαστικά κελεύσματα. Η ηγεσία της οργάνωσης βρίσκεται κυρίως στο εξωτερικό και οι πηγές χρηματοδότησής της δεν ελέγχονται εύκολα. Όσο και αν είναι δύσκολο να το παραδεχθεί κανείς, η Χαμάς έχει ήδη πετύχει μια συμβολική νίκη εις βάρος του Ισραήλ. Προκάλεσε ζημιά στην ισραηλινή αποτρεπτική στρατηγική, η οποία απέτυχε να σταματήσει μια επίθεση μεγάλης κλίμακας με εκατοντάδες απώλειες. Αυτή η νίκη θα τροφοδοτήσει το όραμα και την ιδεολογία των επόμενων γενιών στη Γάζα και αλλού.

Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι πολύ δύσκολο να υπάρχει αυτοσυγκράτηση και σεβασμός στο δίκαιο του πολέμου. Εδώ όμως βρίσκεται η μεγάλη παγίδα που έχει στήσει η οργάνωση στην ισραηλινή ηγεσία. Αν η επίθεση της Χαμάς ήταν το απόλυτο σοκ για τους πολίτες  του Ισραήλ, τότε η νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου μπορεί να παραδειγματιστεί από τα λάθη των Αμερικανών στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Αυτός είναι ένας πόλεμος που το Ισραήλ μπορεί να κερδίσει, αλλά με κίνδυνο να χάσει την ειρήνη για τις επόμενες δεκαετίες.