Δημ. Σταμάτης : Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Τεχνολογίες Επιτήρησης

Ο Δημοσθένης Σταμάτης, Καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων, ΔΙΠΑΕ, μίλησε σήμερα στον 98.4 με αφορμή το διαδικτυακό σεμινάριο που οργανώνει την Παρασκευή, ο Όμιλος Φίλων Θεσσαλονίκης του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς , με τίτλο “Τεχνολογίες επιτήρησης: από την πανδημία στον κατασκοπευτικό καπιταλισμό”. Όπως είπε ο κ. Σταμάτης, η προσέγγιση στη εποχή της τεχνολογικής «επανάστασης» σαφώς και  δεν μπορεί να γίνεται  με λογική «Τεχνο-φοβίας». Ο Ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί μία από τις κύριες όψεις των μεγάλων αλλαγών του καιρού μας που στο έδαφος της εξέλιξης της πανδημίας έχει κρίσιμες οικονομικές, πολιτισμικές, ιδεολογικές και πολιτικές επιπτώσεις.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αξιοποίηση των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) έχει ήδη συνεισφέρει θετικά με εφαρμογές στην ιατρική, στις μεταφορές, στην κατανάλωση ενέργειας, στη βιομηχανία κ.α. Άλλωστε τα αποτελέσματα των ερευνών είναι καρπός μια «γενικής διάνοιας» πράγμα που μπορεί να θεωρηθεί ως η δικαιολογητική βάση για τη χρήση τους ως Κοινών αγαθών. Ταυτόχρονα, όσο αυξάνει η διείσδυση της ΤΝ, τόσο γίνεται και εντονότερος ο προβληματισμός για τις πιθανές αρνητικές της επιπτώσεις, μεταξύ άλλων, σε τομείς όπως η διασφάλιση των προσωπικών μας δεδομένων, η επίδραση που θα έχει στον τομέα της εργασίας, της ανεργίας και γενικότερα στην πιθανότητα να επιδράσει καταλυτικά στην αύξηση των ήδη τεράστιων ανισοτήτων σε όλο τον κόσμο και στη λειτουργία της Δημοκρατίας.

Ειδικότερα η συσσώρευση  δύναμης σε ισχυρά κέντρα , που  με τη χρήση των τεχνικών της ΤΝ έχουν τη δυνατότητα να διαχειρίζονται και να εκμεταλλεύονται την πληροφορία και τη γνώση, είναι το νέο ανοιχτό πεδίο προκλήσεων . Τα κέντρα αυτά χρησιμοποιώντας ως ανέξοδη πρώτη ύλη τον μεγάλο όγκο δεδομένων που αντλούν από τους πολίτες, κυρίως μέσω διαδικτυακών εφαρμογών και εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης, παράγουν πρότυπα ανθρώπινης εμπειρίας και συμπεριφοράς, τα οποία στη συνέχεια εμπορεύονται με αποδέκτες τη βιομηχανία, τις εταιρίες, και τις κυβερνήσεις. Με αυτή τη έννοια παράγονται προγνώσεις συμπεριφοράς και χάρη σε αυτές δυνατότητες χειραγώγησης. Ορισμένοι, όπως η Σοσάνα Ζούμποφ στο πρόσφατο βιβλίο της, αναφέρονται σε αυτή τη νέα οικονομική τάξη πραγμάτων και χρησιμοποιούν τον όρο «καπιταλισμός της επιτήρησης» ή «καπιταλισμός της παρακολούθησης» για να περιγράψουν αυτή τη νέα φάση του σύγχρονου καπιταλισμού που προκαλεί μετάπτωση της οργάνωσης της κοινωνίας από τον «καταμερισμό της εργασίας» στον «καταμερισμό της «γνώσης».