Π. Παπακωνσταντίνου : Το ανοιχτό στοίχημα για τις κοινωνίες στη δίνη απρόβλεπτων αλλαγών

Ο αρθρογράφος στην «Καθημερινή» , αναλυτής διεθνών γεγονότων και συγγραφέας , Πέτρος Παπακωνσταντίνου, μιλώντας στον 98.4 , υποστήριξες ότι ενώ οι κυβερνήσεις αρχίζουν να σχεδιάζουν τη σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, οι πάντες κατανοούν ότι ο κόσμος στον οποίο θα επιστρέψουμε διαγράφεται πολύ διαφορετικός από εκείνον που αφήσαμε. Ωστόσο, πολιτικοί και αναλυτές διχάζονται ως προς την έκταση, το βάθος και τον χαρακτήρα των ανατροπών που ήδη αλλάζουν την ανθρώπινη συνθήκη σε πλανητική κλίμακα.Υστερα από κάθε μεγάλο σοκ, προσδοκίες Αναγέννησης και προφητείες Αποκάλυψης βρίσκουν γόνιμο έδαφος. Αυτό συνέβη την τελευταία εικοσαετία με την 11η Σεπτεμβρίου, όπως και με τη χρηματοπιστωτική κατάρρευση του 2008-9. Και στις δύο περιπτώσεις, ο πλανήτης έζησε μεγάλες αναστατώσεις, αλλά δεν υπήρξε αλλαγή υποδείγματος. Η Ιστορία δεν άλλαξε τροχιά. Αυτή τη φορά, τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν πολύ διαφορετικά, καθώς βιώνουμε μια οικουμενική, αστραπιαία και εξαιρετικά βίαιη κρίση, χωρίς προηγούμενο στη σύγχρονη ιστορία. Οχι τόσο στην υγειονομική της διάσταση (η ισπανική γρίπη του 1918 αφάνισε 50 εκατομμύρια ανθρώπους, περίπου το 2% του τότε παγκόσμιου πληθυσμού), όσο στο πεδίο της οικονομίας. Στην Αμερική 17 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους μέσα σε τρεις μόνο εβδομάδες και στο σύνολο των αναπτυγμένων χωρών η οικονομία θα συρρικνωθεί φέτος περισσότερο κι από τη Μεγάλη Υφεση του 1920-33, εκτιμά το ΔΝΤ.Από την άλλη ο ψηφιακός καπιταλισμός ενισχύεται μέσα σε ένα μήνα , με χαρακτηριστικό παράδειγμα, όλες τις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες που επωφελούνται τα μέγιστα από τα περιοριστικά μέτρα. Η Amazon, μόνο,  ανακοίνωσε προσλήψεις 275.000 υπαλλήλων.

Το κράτος ενισχύεται, ιδίως μετά την δημόσια υγεία που για τους πολίτες αποδείχθηκε μέγιστη αναγκαιότητα,  αλλά  το θέμα είναι, είπε ο κ. Παπακωνσταντίνου, ποιο κράτος ενισχύεται με όλα τα συστήματα ηλεκτρονικής και τεχνολογικής καταγραφη΄ς των πολιτών στο όνομα της αντιμετώπισης της πανδημίας. Η ιδέα ότι όλα τα προβλήματα προέρχονται από το κράτος και όλες οι λύσεις από την αγορά ήταν από τα πρώτα θύματα του COVID-19. Ενας πρωθυπουργός των Τόρις, ο Μπόρις Τζόνσον, εθνικοποίησε τους σιδηροδρόμους που είχαν ιδιωτικοποιήσει Θάτσερ και Μέιτζορ. Ο Τραμπ αποφάσισε να επιτάξει το μεγαθήριο General Motors για την κατασκευή δεκάδων χιλιάδων αναπνευστήρων. Σε ΗΠΑ, Ευρώπη και Ιαπωνία, οι κυβερνήσεις υιοθετούν προγράμματα οικονομικής στήριξης που φτάνουν το 10% ή και το 20% του ΑΕΠ και πολλά κράτη μετατρέπονται στον εργοδότη τελευταίας καταφυγής, καλύπτοντας το 80% ή και το 90% των μισθών εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα.Οσοι όμως οραματίζονται μια αναβίωση του ισχυρά παρεμβατικού, σοσιαλδημοκρατικού κράτους πρόνοιας, πιθανότατα, θα απογοητευτούν. Τα έκτακτα μέτρα είναι προσωρινά και ο λογαριασμός δεν θα αργήσει να έρθει – όπως έγινε και στην κρίση του 2008, όπου εφαρμόστηκε η συνταγή «σοσιαλισμός για τις τράπεζες, νεοφιλελευθερισμός για τους πολλούς».  Οι κοινωνικές εντάσεις , είπε έρχονται και πάλι στο προσκήνιο, οι γεωπολιτικές ανακατανομές επιταχύνονται, ενώ και το μοντέλο εργασίας ενδέχεται να αλλάξει δραματικά.